Positieve Gezondheid in de huisartsenpraktijk

Voor het werken met Positieve Gezondheid bestaat geen blauwdruk. Het gaat om een andere manier van denken, gesprekken voeren en begeleiden van patiënten en/of medewerkers. Die vaardigheid ontwikkel je aan de hand van kennis, eigen ervaringen(oefenen), zelfreflectie en intervisie. Met het gedachtegoed van Positieve Gezondheid wordt een mindset gecreëerd, waarbij bijvoorbeeld ook de patiënt meer regie kan nemen over diens gezondheid en welzijn. Het spinnenweb van Positieve Gezondheid kan als instrument gebruikt worden om het ‘andere gesprek’ te voeren. Goed luisteren en kijken speelt hierbij een grote rol, en ook vertrouwen in de vermogens van de ander.

Victor Heukels, huisarts in Heinkenszand, past het gedachtengoed van Positieve Gezondheid al toe en is hier enthousiast over. “Als huisarts kijk je natuurlijk altijd verder dan alleen de directe en concrete hulpvraag van de patiënt. Positieve gezondheid biedt een eigentijds model dat hier een duidelijke en praktische structuur aan geeft. Ook de patiënt kan er laagdrempelig mee aan de slag.”

“Als een patiënt op het spreekuur komt, zeker met klachten als bijvoorbeeld moeheid, somberheid of slaapproblemen, vragen wij deze van tevoren al de vragenlijst van positieve gezondheid in te vullen, en de uitkomst, het spinnenweb, mee te nemen. Dit kan dan een startpunt zijn van het gesprek, waarbij het er vooral over gaat wat de patiënt er voor zichzelf heeft uitgehaald. Het is mooi om te zien dat patiënten dan vaak al oplossingen en aandachtspunten zien, die je als huisarts anders zou moeten zoeken. Daarin zit heel veel winst.” 

“Soms komen patiënten met een probleem, hun eigen analyse van het probleem via Positieve Gezondheid en een oplossing die ze zelf bedacht hebben. Het enige wat ik als huisarts hierin kan doen is motiveren en hier en daar structureren van bijvoorbeeld een tijdspad. Uiteraard bewaak je als arts ook medisch inhoudelijk het proces, zodat er geen zaken over het hoofd gezien worden.”

Deze werkwijze verandert daadwerkelijk hoe patiënten zich opstellen ten opzichte van hun probleem en de aanpak daarvan. “Patiënten worden binnen Positieve Gezondheid meer aangesproken op hun eigen oplossend vermogen. Dit is vaak veel groter dan je zou denken. De eigen inbreng motiveert de patiënten en er is ruimte voor wat de patiënt belangrijk vindt in zijn leven. Wat voor hem belangrijk is, daar komt een patiënt beter achter door aan de slag te gaan met dit model dan tijdens een gesprek op het spreekuur, waar de tijd vaak te kort is.”

Doordat in de regio in de hele zorg met Positieve Gezondheid gewerkt wordt, ontstaat als het ware een 'gemeenschappelijke taal'. Dit helpt bij het vinden van het juiste ‘zorgpad’ voor de patiënt. Heukels: “Er wordt ook sneller duidelijk of een probleem überhaupt op het vlak van de huisarts ligt. Hierdoor kun je veel tijd besparen en mensen bijvoorbeeld doorverwijzen naar het sociaal domein. Mensen hoeven minder vaak terug te komen omdat ze vooral zelf aan de slag gaan met een bepaalde verandering.” 

Los van de voordelen voor de individuele patiënt, ziet Heukels ook de impact van deze werkwijze op de toegankelijkheid van de huisartsenzorg. “Ik denk echt dat als je deze manier van werken structureel doorvoert het er in de praktijk toe zou kunnen leiden dat mensen voor een aantal veelvoorkomende klachten minder op het spreekuur te komen. Hierdoor zou een huisarts nu en in de toekomst in staat moeten kunnen zijn om meer patiënten te helpen in dezelfde tijd. Hiermee zouden we met dit model beter in staat moeten kunnen zijn de toenemende zorgvraag nu en in de toekomst het hoofd te bieden.”